MERKEZ BANKASI`NIN BLOG SAYFALARINDA YAYINLANAN ARASTIRMA ASAGIDA BULUNUYOR: BIR ULKEDE MERKEZ BANKASI TARAFINDAN DOLASIMA VERILEN BANKNOTLARIN TOPLAM TUTARINI IFADE EDEN “EMISYON HACMI”, TEMEL OLARAK BIREYLERIN VE DOLAYISIYLA BANKALARIN NAKIT TALEBINE DAYALI OLARAK BELIRLENMEKTE. MERKEZ BANKASI PARA POLITIKASI UYGULAMALARI, ENFLASYON VE FAIZ ORANLARI, DOVIZ KURLARI, HANE HALKI GELIR SEVIYESI GIBI EKONOMIK DEGISKENLERIN YANI SIRA KREDI KARTLARI, CEK, INTERNET BANKACILIGI GIBI ALTERNATIF ODEME ARACLARINDA GORULEN GELISMELER DE EMISYON HACMINI ETKILEMEKTE. SOZ KONUSU DEGISKENLERIN YANINDA, BIREYLERIN ODEME ALISKANLIKLARI, ISLEM GIZLEME SAIKI, OZELLIKLE KUCUK TUTARLI ODEMELERDE NAKDIN KULLANIM KOLAYLIGI GIBI FAKTORLER, BIREYLERIN NAKIT TALEPLERI DOLAYISIYLA DA EMISYON HACMI UZERINDE BELIRLEYICI OLMAKTA. ULKEMIZDE EMISYON HACMININ SON YILLARDAKI EGILIMI GRAFIK 1’DE GORULUYOR. 2010 YILI BASINDA 38 MILYAR TL OLAN EMISYON HACMI, 2017 YILI TEMMUZ AYI SONUNDA 127 MILYAR TL SEVIYESINI ASARAK 3 KATTAN DAHA FAZLA ARTIS GOSTERDI. BAHSEDILEN DEGISKENLERIN BIREYLERIN NAKIT TALEBINDE YARATTIGI ETKILERIN YANI SIRA, MEVSIMSEL HAREKETLER ILE TAKVIM VE CALISMA GUNU ETKILERI DE EMISYON HACMINDEKI DEGISIMLER UZERINDE ONEMLI OLABILMEKTE. BU CALISMADA, 1989 EYLUL AYINDAN BU YANA REEL EMISYON HACMINDEKI MEVSIM, GUN VE TAKVIM ETKILERINI TESPIT ETMEYE CALISTIK. OLUSTURULAN KUKLA DEGISKENLER YARDIMIYLA EMISYON HACMI BUYUMESINDEKI AY, GUN VE HAFTA ETKISINI TAHMIN ETTIK. AYRICA, BAYRAMLAR NEDENI ILE OLUSAN TATILLERIN ONCESI VE SONRASINI KONTROL EDEREK EMISYON HACMI BUYUMESINDEKI TAKVIM GUNU ETKISINI GOZDEN GECIRDIK[1]. MEVSIM ETKISI GRAFIK 2’DE EMISYON HACMI BUYUMESINDEKI AY ETKISI TAHMINININ KATSAYILARI SUNULMAKTA[2]. SUBAT, NISAN, HAZIRAN, TEMMUZ VE AGUSTOS AYLARININ EMISYON HACMI BUYUMESINE ANLAMLI KATKI SAGLADIGI GOZLENMEKTE. YAZ AYLARINDA TEMEL OLARAK BIREYLERIN TATIL HARCAMALARINDAN KAYNAKLI BIR EMISYON HACMI ARTISI IZLENMEKTE. SUBAT AYI ETKISININ EMISYON HACMI UZERINDE ANLAMLI VE POZITIF YONDE OLMASI YARIYIL TATILININ ETKISI OLARAK DEGERLENDIRILMEKTE. HAFTANIN GUNLERI TEMEL OLARAK, BIREYLERIN HAFTA SONU HARCAMA IHTIYACLARI VE DOLAYISIYLA BANKALARCA YAPILAN ATM YUKLEMELERINDEN KAYNAKLANDIGI DUSUNULEN ETKILER NEDENIYLE, OZELLIKLE CUMA GUNLERI EMISYON HACMINDE ARTIS BEKLENIRKEN, HAFTANIN ILK GUNLERINDE ISE GENEL OLARAK EMISYON HACMI AZALISLARI ONGORULMEKTE. BU NEDENLE, EMISYON HACMINDEKI GUN ETKISI TESPIT EDILMEYE CALISILDI VE GRAFIK 3’TE TAHMIN KATSAYILARINA YER VERILDI. KATSAYILARIN TAMAMININ ANLAMLI OLMASI, CALISMA GUNLERINDE GERCEKLESEN EMISYON HACMI BUYUMESININ GUNLERE GORE SISTEMATIK OLARAK FARKLILASTIGINA ISARET ETMEKTE. OZELLIKLE, CUMA GUNU ETKISI EMISYON HACMI BUYUMESINE YAKLASIK 2,5BP KATKI SAGLARKEN, SALI GUNU ETKISI EMISYON HACMI BUYUMESINDE YAKLASIK 1,5BP DUSUSE NEDEN OLMAKTA. MAAS ODEMELERI GENEL OLARAK, HER AYIN BASINDA VE 15. GUNU CIVARINDA YOGUNLASAN MAAS ODEMELERINDEN, AY ORTASINDA YAPILAN ODEMELERIN EMISYON HACMINDE ONEMLI DEGISIKLIKLER YARATTIGI DIKKAT CEKIYOR. SOZ KONUSU MEVSIMSEL HAREKETIN ORTAYA KONMASI ICIN, 1989-2017 TEMMUZ DONEMINDE, TUM AYLAR, UZUNLUGUNA BAGLI OLARAK HAFTALARI ITIBARIYLA TOPLULASTIRILARAK ANALIZ EDILDI[3]. GRAFIK 4’TE GOZLENDIGI GIBI, HER AYIN 15. GUNU CIVARINDA GERCEKLESEN MAAS ODEMELERINI KAPSAYAN 2. HAFTA DEGISIMI NET OLARAK GOZE CARPMAKTA. MAAS ODEMELERININ YAPILDIGI HAFTA EMISYON HACMI BUYUMESINE YAKLASIK 1,1BP KATKI SAGLAMAKTA. DINI BAYRAMLAR HAREKETLI TATIL GUNLERININ YASANDIGI TURKIYE’DE EMISYON HACMINDEKI TAKVIM ETKISININ TESPIT EDILMESI ONEM TASIMAKTA. HANE HALKI NAKIT TALEBI, BAYRAM DONEMLERINDE DE CIDDI ORANDA ARTIS GOSTERMEKTE VE BANKALARIN BIREYSEL TALEPLERI KARSILAMAK ICIN IHTIYAC DUYDUGU NAKIT TALEBINI TETIKLEMEKTE. GRAFIK 5’TE BAYRAM ONCESI VE BAYRAM SONRASI ETKILERE ILISKIN TAHMINLERIN KATSAYILARI GOSTERILIYOR[4]. BAYRAM DONEMLERI ONCESI HANE HALKININ NAKIT TALEBINDE ORTAYA CIKAN CIDDI ARTISIN EMISYON HACMI BUYUMESINE ANLAMLI KATKI SAGLADIGI GOZLENIYOR. RAMAZAN BAYRAMI ETKISI EMISYON HACMI BUYUMESINI YAKLASIK 4BP YUKSELTIRKEN BU ETKI KURBAN BAYRAMI ICIN YAKLASIK 5BP OLARAK GERCEKLESMEKTE. BAYRAM ONCESI ARTAN EMISYON HACMI, BAYRAM SONRASI DONEMDE ISE CIKIS ONCESI SEVIYELERINE GERI DONUYOR. KURBAN BAYRAMLARINDA GORULEN ARTIS, HEM BAYRAMIN DAHA UZUN OLMASI, HEM DE KURBAN ALISVERISLERINDEKI YOGUN NAKIT PARA KULLANIMI SEBEBIYLE DAHA BELIRGIN. OZETLE CALISMADAN ELDE EDILEN BULGULAR MEVSIM, GUN, BAYRAM VE MAAS ODEME DONEMLERININ EMISYON HACMI BUYUMESI UZERINDE ANLAMLI DALGALANMALAR YARATTIGINA ISARET EDIYOR. HANE HALKININ VE BANKALARIN NAKIT TALEBI, GELIR SEVIYESI, ENFLASYON ORANLARI GIBI DEGISKENLER VE ALTERNATIF ODEME ARACLARININ KULLANIMINDA GORULEN GELISMELERE BAGLI OLARAK DEGISEBILIRKEN NAKIT TALEBI UZERINDE MEVSIM, GUN VE TAKVIM ETKILERININ DE DONEMSEL OLARAK BELIRLEYICI OLABILDIGINI DIKKATE ALMAK GEREKIYOR. HTTPS://TCMBBLOG.ORG/TR/EMISYON-HACMINI-MEVSIMSEL-HAREKETLER-NASIL-ETKILIYOR/ 16.10.2017 16:06:35