TCMB 2017 TEMMUZ ENFLASYON RAPORUNU ACIKLADI. RAPORUN GENEL DEGERLENDIRME BOLUMU ASAGIDA YER ALIYOR: 2017 YILININ IKINCI CEYREGI KURESEL RISK ISTAHININ GUCLU SEYRETTIGI BIR DONEM OLMUSTUR. KURESEL IKTISADI FAALIYETE ILISKIN OLUMLU GORUNUMUN BELIRGINLESMIS OLMASINA KARSIN, KURESEL ENFLASYON ORANLARININ HALEN DUSUK DUZEYLERDE SEYRETMESI RISK ISTAHINI DESTEKLEMISTIR. GELISMIS ULKE MERKEZ BANKALARININ ACIKLAMALARI PIYASALARDA KISA DONEMLI DALGALANMALARA YOL ACSA DA KURESEL PARA POLITIKALARINDAKI NORMALLESME SURECININ ILIMLI OLACAGI BEKLENTISI KORUNMUSTUR. FINANSAL PIYASALARDAKI IYIMSER HAVAYA BAGLI OLARAK ARTAN KURESEL RISK ISTAHININ KATKISIYLA, PIYASA OYNAKLIKLARI DUSUK KALMIS VE GELISMIS ULKELERIN UZUN VADELI TAHVIL GETIRILERI YATAYA YAKIN SEYRETMISTIR (GRAFIK 1.1). BU CERCEVEDE, GECTIGIMIZ RAPOR DONEMINDEN BU YANA GELISMEKTE OLAN ULKE BORCLANMA SENEDI VE HISSE SENEDI PIYASALARINA GUCLU PORTFOY GIRISLERI SURMUSTUR SON DONEMDE, DIGER GELISMEKTE OLAN ULKELERDE OLDUGU GIBI TURKIYE’DE DE PORTFOY GIRISLERI DEVAM ETMISTIR. PARA POLITIKASINDAKI SIKI DURUSUN DA ETKISIYLE, TURKIYE, DOVIZ KURU OYNAKLIGI VE RISK PRIMI GOSTERGELERINDE OCAK AYI SONUNA GORE DIGER GELISMEKTE OLAN ULKELERDEN OLUMLU YONDE AYRISMISTIR. 2017 YILININ ILK YARISINDA FINANSAL SISTEMI DESTEKLEYICI MAKROIHTIYATI POLITIKALAR, KAMU TEDBIR VE TESVIKLERI SAYESINDE, KREDI KULLANIMINDA IKINCI CEYREKTE KAYDEDILEN BELIRGIN IVMELENME CEYREK SONUNDAN ITIBAREN DENGELENMEYE BASLAMISTIR. BU KAPSAMDA, SON DONEMDE, FINANSAL KOSULLAR IKTISADI FAALIYETI DESTEKLEYICI YONDE KATKI VERMISTIR. 2016 YILI ARALIK AYINDAN BU YANA YUKSELIS EGILIMINDE OLAN TUKETICI ENFLASYONU YILIN IKINCI CEYREGINDE SINIRLI BIR DUSUS GOSTEREREK YUZDE 10,90 SEVIYESINE GERILEMISTIR. BU KISMI IYILESMEDE, PETROL FIYATLARINDAKI DUSUS VE YAKIN DONEMDE TURK LIRASINDA GOZLENEN DEGERLENME EGILIMI BELIRLEYICI OLURKEN, TALEP KOSULLARININ ENFLASYONA DUSUS YONUNDE VERDIGI DESTEK IKINCI CEYREK ITIBARIYLA AZALMISTIR. 2017 YILI ILK CEYREGINDE IKTISADI FAALIYETTEKI TOPARLANMA EGILIMI DEVAM ETMISTIR. ONCU GOSTERGELER IKTISADI FAALIYETTEKI TOPARLANMANIN IKINCI CEYREKTE DE GUCUNU KORUDUGUNA ISARET ETMEKTEDIR. AYRICA, EKONOMIDEKI TOPARLANMANIN SEKTOREL YAYILIMININ ARTTIGI YONUNDE SINYALLER ALINMAKTADIR. IC TALEPTE IYILESME GOZLENIRKEN AVRUPA BIRLIGI ULKELERININ TALEBINDEKI ARTISIN IHRACAT UZERINDEKI OLUMLU ETKISI SURMEKTEDIR. ALINAN DESTEKLEYICI TESVIK VE TEDBIRLERIN KATKISIYLA IKTISADI FAALIYETIN GUCUNU KORUMAYA DEVAM ETMESI BEKLENMEKTEDIR. 1.1. PARA POLITIKASI UYGULAMALARI VE FINANSAL PIYASALAR IKINCI CEYREGIN BASLARINDA, KURESEL FINANSAL KOSULLARDA GORELI IYILESME GOZLENMEKLE BIRLIKTE, DOVIZ PIYASASINDAKI HAREKETLILIK KISMEN DEVAM ETMISTIR. TURK LIRASINDAKI DEGER KAYBININ GECIKMELI ETKILERI, ITHALAT FIYATLARINDAKI YUKSELIS VE GIDA FIYATLARINDAKI ARTISIN DA ETKISIYLE YUKSELEN ENFLASYONUN FIYATLAMA DAVRANISLARINA DAIR RISK OLUSTURDUGU DEGERLENDIRMESIYLE, NISAN AYI PPK TOPLANTISINDA, PARASAL SIKILASTIRMANIN GUCLENDIRILMESINE KARAR VERILMIS VE GEC LIKIDITE PENCERESINDEN (GLP) BORC VERME FAIZ ORANI YUZDE 11,75’TEN YUZDE 12,25’E YUKSELTILMISTIR. AYRICA, BU DONEMDE SISTEMIN FONLAMA IHTIYACININ BUYUK BIR KISMININ GLP’DEN SAGLANMASINA DEVAM EDILMISTIR (GRAFIK 1.1.1). HAZIRAN VE TEMMUZ AYLARINDA, KURESEL EKONOMIYE DAIR BUYUME TAHMINLERININ YUKARI YONLU GUNCELLENMESININ VE DUSEN OYNAKLIKLARIN RISK ISTAHINI DESTEKLEDIGI GOZLENMIS ANCAK FIYATLAMA DAVRANISLARINA DAIR RISKLERIN DEVAM ETTIGINE DIKKAT CEKILEREK PARA POLITIKASINDAKI SIKI DURUS SURDURULMUSTUR KURESEL RISK ISTAHININ OLUMLU SEYRETMESI SONUCUNDA ORTA VE UZUN VADELI KUR TAKASI GETIRILERINDE BIR ONCEKI RAPOR DONEMINE GORE SINIRLI BIR GERILEME GOZLENMISTIR (GRAFIK 1.1.3). SON DONEMDE, SIKI PARA POLITIKASININ DA ETKISIYLE, TURKIYE’NIN IMA EDILEN DOVIZ KURU OYNAKLIGI GERILEME EGILIMINI SURDUREREK DIGER GELISMEKTE OLAN ULKELERIN ORTALAMASINA YAKLASMISTIR 2017 YILI IKINCI CEYREGINDE, TUKETICI GUVENINDEKI OLUMLU SEYIR VE DESTEKLEYICI MAKRO IHTIYATI POLITIKALARIN ETKISIYLE TUKETICI KREDILERINDEKI ARTIS EGILIMININ SURDUGU GORULMEKTEDIR. BUNA EK OLARAK, KOSGEB KREDILERI VE HAZINE DESTEKLI KREDI GARANTI FONU KEFALET IMKÂNI GIBI TESVIKLERIN ETKISIYLE TICARI KREDI BUYUMESI DE IVMELENMEYE DEVAM ETMISTIR (GRAFIK 1.1.5). KREDILERE YONELIK TEDBIRLERE BAGLI OLARAK, 2017 YILI IKINCI CEYREGINDE BANKALARIN ISLETMELERE VERDIKLERI KREDILERE ILISKIN STANDARTLAR GEREK BIR ONCEKI CEYREGE GEREKSE TARIHSEL ORTALAMALARA GORE DAHA GEVSEK SEYREDERKEN, UCUNCU CEYREKTE ILAVE BIR GEVSEME BEKLENMEMEKTEDIR 1.2. MAKROEKONOMIK GELISMELER VE TEMEL VARSAYIMLAR ENFLASYON TUKETICI ENFLASYONU HAZIRAN AYINDA YUZDE 10,9 ILE NISAN ENFLASYON RAPORU TAHMINIYLE UYUMLU BIR SEVIYEDE GERCEKLESMISTIR (GRAFIK 1.2.1). ISLENMEMIS GIDA VE ALKOL-TUTUN DISI TUKETICI ENFLASYONU ISE PETROL FIYATLARINDAKI DUSUSE BAGLI OLARAK ENERJI FIYATLARININ ONGORULENDEN DAHA OLUMLU SEYRETMESI NEDENIYLE TAHMINLERIN BIR MIKTAR ALTINDA SEYRETMISTIR (GRAFIK 1.2.2). TUKETICI ENFLASYONUNUN TAHMINLERIN UST SINIRINA YAKIN GERCEKLESMESI, ISLENMEMIS GIDA FIYATLARINDAKI YUKSEK ARTISLARDAN KAYNAKLANMISTIR. TUKETICI ENFLASYONU ARALIK AYINDAN ITIBAREN YUKARI YONLU BIR SEYIR IZLEMISTIR. BU GELISMEDE TURK LIRASINDA SEPET BAZINDA YUZDE 25’LERE ULASAN DEGER KAYBI, GIDA FIYATLARINDA ARZ KOSULLARININ DA ETKISIYLE MEYDANA GELEN IVMELENME, PETROL FIYATINDAKI ARTIS VE GECMIS VERGI AYARLAMALARININ ETKILERI HISSEDILMISTIR. NISAN AYINDA YUZDE 12’YE YAKLASAN TUKETICI ENFLASYONU, TAKIP EDEN IKI AYDA SINIRLI OLCUDE YAVASLAMISTIR (GRAFIK 1.2.1). SON DONEMDE PETROL FIYATLARI GERILEMIS VE TURK LIRASI YIL BASINDAKI YUKSEK DEGER KAYBININ ARDINDAN BIR MIKTAR DEGERLENMISTIR. BU GELISMELERE ISTINADEN MART AYINDAN BASLAYARAK ENERJI ENFLASYONU AZALMISTIR. DOVIZ KURUNDAKI BU GORUNUM ILE BIRLIKTE DAYANIKLI TUKETIM MALI GIBI KALEMLERDE FIYAT ARTISLARI HIZ KESMISTIR. DIGER TARAFTAN TURK LIRASINDAKI BIRIKIMLI DEGER KAYBININ ENFLASYON UZERINDEKI GECIKMELI ETKILERI GIYIM VE DAYANIKLI DISI (DIGER) TEMEL MALLAR KANALIYLA SURMUSTUR. IKINCI CEYREKTE ENFLASYONUN YUKSEK SEYRINDE ONE CIKAN BIR DIGER UNSUR GIDA FIYATLARI OLMUSTUR (GRAFIK 1.2.3). GIDA ENFLASYONU TEMELDE TAZE MEYVE VE SEBZE GRUBU ONCULUGUNDE, GECEN YILDAN GELEN DUSUK BAZIN DA ETKISIYLE, OLUMSUZ BIR SEYIR IZLEMISTIR. BUNUN YANINDA KIRMIZI ET FIYATLARINDA SUREGELEN YUKSEK ORANLI ARTISLAR GEREK DOGRUDAN GEREKSE YEMEK HIZMETLERI KANALIYLA DOLAYLI OLARAK TUKETICI ENFLASYONU UZERINDE YUKARI YONLU BASKI OLUSTURMUSTUR. NETICEDE, GIDA YILLIK ENFLASYONU ALT GRUPLAR GENELINE YAYILAN FIYAT ARTISLARI SONUCUNDA, NISAN ENFLASYON RAPORU’NDA VARSAYILAN PATIKANIN UZERINDE GERCEKLESMISTIR. IKINCI CEYREKTE URETICI FIYATLARI KAYNAKLI BASKILAR KISMEN ZAYIFLASA DA GECMIS DONEMDEN GELEN BIRIKIMLI ETKILERLE GUCLU SEYRINI KORUMUSTUR. IKTISADI FAALIYETTEKI TOPARLANMANIN GUCLENMESIYLE BIRLIKTE TALEP KOSULLARININ ENFLASYONA DUSUS YONUNDE VERDIGI DESTEK IKINCI CEYREK ITIBARIYLA AZALMISTIR. ORTA VADELI ENFLASYON BEKLENTILERINDE SUREGELEN BOZULMA EGILIMI ISE YERINI YATAY BIR GORUNUME BIRAKMISTIR. BU GORUNUM ALTINDA, YAYILIM ENDEKSI VE TEMEL ENFLASYON GOSTERGELERI ENFLASYONUN ANA EGILIMINDE IYILESMEYE ISARET ETMISTIR. ANCAK, ANA EGILIMDEKI BU IYILESMEDE GIYIM GRUBUNUN AGIRLIK SISTEMINDEKI YONTEM DEGISIMININ GETIRDIGI GECICI ETKILER ONE CIKMIS, YONTEM KAYNAKLI ETKILER ARINDIRILDIGINDA CEKIRDEK ENFLASYON EGILIMLERINDEKI IYILESMENIN DAHA SINIRLI OLDUGU GOZLENMISTIR (GRAFIK 1.2.4). OZETLE, BU DONEMDE ENFLASYON EGILIMINDE YAVASLAMA GOZLENMESINE KARSIN YUKSEK SEVIYELER KORUNMUSTUR. ARZ VE TALEP IKTISADI FAALIYET, YILIN ILK CEYREGINDE, NISAN ENFLASYON RAPORU’NDA ORTAYA KONULAN GORUNUME KIYASLA DAHA GUCLU BIR SEYIR IZLEMISTIR. GAYRI SAFI YURT ICI HÂSILA (GSYIH) 2017 YILI ILK CEYREGINDE YILLIK YUZDE 5 ORANINDA ARTMIS, CEYREKLIK BUYUME YUZDE 1,4 OLMUSTUR. BOYLELIKLE IKTISADI FAALIYETTEKI TOPARLANMA EGILIMI DEVAM ETMISTIR (GRAFIK 1.2.5). DONEMLIK BUYUMENIN TEMEL SURUKLEYICILERI SIRASIYLA IHRACAT, INSAAT YATIRIMLARI VE KAMU TUKETIMI OLMUSTUR. MAKINE-TECHIZAT YATIRIMLARINDAKI ZAYIF SEYIR SURMUS, ONE CEKILEN TALEBE BAGLI OLARAK OZEL TUKETIM YAVASLAMISTIR. BUYUMEYE NET IHRACATIN YUKSEK KATKI YAPMASI CARI ISLEMLER DENGESI ACISINDAN OLUMLU BIR BUYUME KOMPOZISYONUNA ISARET ETMISTIR SON DONEMDE ACIKLANAN VERILER IKTISADI FAALIYETTEKI TOPARLANMANIN IKINCI CEYREKTE GUC KAZANDIGINA VE SEKTOREL YAYILIMININ BIR ONCEKI DONEME KIYASLA ARTTIGINA ISARET ETMEKTEDIR. MALIYE POLITIKASI, UYGULAMAYA KONAN TEDBIR VE TESVIKLERIN YANI SIRA KAMU YATIRIM VE TUKETIM HARCAMALARI KANALIYLA IKTISADI BUYUMEYI DESTEKLEMISTIR. MAKROIHTIYATI POLITIKALAR VE KAMU TESVIKLERI SAYESINDE TUKETICI KREDILERINDE GERCEKLESEN CANLANMA VE TUKETICI GUVEN ENDEKSLERINDE GOZLENEN IYILESME TUKETIM TALEBININ GUCLENMEKTE OLDUGUNA ISARET ETMEKTEDIR. 2017 YILININ ILK YARISINDA, BASTA AVRUPA BIRLIGI ULKELERI OLMAK UZERE, YURT DISI TALEP KOSULLARINDAKI OLUMLU SEYIR ILE NET IHRACATIN BUYUMEYE KATKISI ARTMISTIR. MAL IHRACATINDAKI ARTISIN CARI ACIKTAKI BOZULMAYI YAVASLATTIGI, CEKIRDEK CARI ACIK GOSTERGELERINDE ISE IYILESME SAGLADIGI GORULMEKTEDIR (GRAFIK 1.2.7 VE GRAFIK 1.2.8). MAL IHRACATINDAKI GUCLU SEYRIN CARI DENGEYE OLUMLU KATKI VERMEYE DEVAM ETMESI BEKLENMEKTEDIR. IKTISADI FAALIYETTEKI TOPARLANMANIN ISGUCU PIYASASINA YANSIMALARI YILIN ILK CEYREGI ITIBARIYLA NISPETEN SINIRLI KALMIS, IKINCI CEYREKTE ISE DAHA BELIRGIN HALE GELMIS VE BU DONEMDE ISSIZLIK ORANLARINDAKI DUSUS HIZLANMISTIR. ONCU GOSTERGELER, SEKTOREL YAYILIMI ARTAN ISTIHDAM BUYUMESININ UCUNCU CEYREKTE DE DEVAM EDECEGI SINYALINI VERMEKTEDIR. EKONOMIDEKI TOPARLANMANIN ISTIKRAR KAZANMASIYLA BIRLIKTE ONUMUZDEKI DONEMDE ISSIZLIK ORANLARINDAKI DUSUS EGILIMININ DEVAM EDECEGI ONGORULMEKTEDIR. BU DOGRULTUDA YILIN ILK YARISINDA DAHA COK DAYANIKLI TUKETIM MALLARINA YOGUNLASAN TUKETIM TALEBININ IKINCI YARIDA DIGER GRUPLARA DA YONELMESI BEKLENMEKTEDIR. BUNUNLA BIRLIKTE, YILIN ILK YARISINDA IHRACAT VE TUKETIM KAYNAKLI OLARAK SURDURULEN BUYUMENIN ORTA VADELI GORUNUMU ACISINDAN ISTIHDAM IMKÂNLARINI GENISLETECEK YATIRIMLARIN SEYRI ONEMLI ROL OYNAYACAKTIR. BU KAPSAMDA YAKIN DONEMDE YURT ICI BELIRSIZLIKLERIN AZALMASI YATIRIM TALEBI VE BUYUMEYI DESTEKLEYICI BIR GORUNUM SUNARKEN, GELISMIS ULKE PARA POLITIKALARINA ILISKIN BELIRSIZLIKLER, SERMAYE AKIMLARININ SEYRI VE JEOPOLITIK GELISMELER, YAKIN DONEMDE OLDUGU GIBI 2017 YILINDA DA BUYUME UZERINDE ASAGI YONLU RISK OLUSTURMAYA DEVAM ETMEKTEDIR. PETROL, ITHALAT VE GIDA FIYATLARI NISAN ENFLASYON RAPORU’NDA 55 ABD DOLARI OLARAK VARSAYILAN HAM PETROL FIYATI 2017 YILI ORTALAMASI YAKIN DONEM GELISMELERI CERCEVESINDE 50 ABD DOLARI OLARAK BELIRLENMISTIR. ABD DOLARI CINSINDEN ITHALAT FIYATLARI VARSAYIMI ISE 2017 YILI ICIN YUKARI YONLU GUNCELLENMISTIR (GRAFIK 1.2.9). 2017 YILI IKINCI CEYREGINDE YUKSELEN GIDA ENFLASYONU YUZDE 14,34 ILE NISAN ENFLASYON RAPORU ONGORULERININ BIR MIKTAR UZERINDE GERCEKLESMISTIR. GIDA ENFLASYONUNDAKI BU YUKSELIS, BUYUK OLCUDE ISLENMEMIS GIDA GRUBUNDAN KAYNAKLANMISTIR. GIDA ENFLASYONUNDAKI MEVCUT DURUM VE TEMMUZ-ARALIK DONEMLERINE ILISKIN GECMIS GIDA ENFLASYONU GERCEKLESMELERI NISAN ENFLASYON RAPORU’NDA VERILEN YIL SONU GIDA ENFLASYONU VARSAYIMININ YUKARI YONLU GUNCELLENMESI GEREKTIGINE ISARET ETMEKTEDIR. OTE YANDAN, GIDA VE TARIMSAL URUN PIYASALARI IZLEME VE DEGERLENDIRME KOMITESI (GIDA KOMITESI) KAPSAMINDA ALINACAK TEDBIRLERIN ONUMUZDEKI DONEMDE GIDA ENFLASYONUNDAKI YUKSELISI KADEMELI OLARAK SINIRLAMAYA BASLAYACAGI DEGERLENDIRILMEKTEDIR. BU CERCEVEDE, GIDA ENFLASYONU VARSAYIMI 2017 YIL SONU ICIN YUZDE 10 OLARAK BELIRLENMIS VE 2018 YIL SONU ICIN ISE YUZDE 7 OLARAK KORUNMUSTUR. MALIYE POLITIKASI VE VERGI AYARLAMALARI ORTA VADELI TAHMINLER URETILIRKEN, MALI DISIPLININ KORUNACAGI VE YONETILEN/YONLENDIRILEN FIYATLAR ILE VERGILERDE ONGORULMEYEN BIR ARTIS GERCEKLESMEYECEGI VARSAYILMISTIR. TAHMINLER URETILIRKEN VERGI AYARLAMALARININ VE YONETILEN/YONLENDIRILEN FIYATLARIN ENFLASYON HEDEFINI ASMAYACAGI VE OTOMATIK FIYATLAMA MEKANIZMALARI ILE UYUMLU OLACAGI BIR GORUNUM ESAS ALINMISTIR. 2017 YILI TEMMUZ AYINDA BAKANLAR KURULU KARARI ILE SIGARA VE DIGER TUTUN MAMULLERINDEN ALINAN MAKTU OTV TUTARLARINDA OTOMATIK MEKANIZMA CERCEVESINDE ONGORULEN ARTISIN YAPILMAMASI ENFLASYON RAPORU TAHMINLERINE YANSITILMISTIR. 1.3. ENFLASYON VE PARA POLITIKASI GORUNUMU ENFLASYONU DUSURMEYE ODAKLI VE SIKI BIR POLITIKA DURUSU ALTINDA, ENFLASYONUN YUZDE 5 HEDEFINE KADEMELI OLARAK YAKINSAYACAGI 2017 YIL SONUNDA YUZDE 8,7 OLARAK GERCEKLESECEGI 2018 YIL SONUNDA ISE YUZDE 6,4’E GERILEDIKTEN SONRA ORTA VADEDE YUZDE 5 DUZEYINDE ISTIKRAR KAZANACAGI ONGORULMEKTEDIR. BU CERCEVEDE ENFLASYONUN, YUZDE 70 OLASILIKLA, 2017 YILI SONUNDA YUZDE 7,8 ILE YUZDE 9,6 ARALIGINDA (ORTA NOKTASI YUZDE 8,7), 2018 YILI SONUNDA ISE YUZDE 4,7 ILE YUZDE 8,1 ARALIGINDA (ORTA NOKTASI YUZDE 6,4) GERCEKLESECEGI TAHMIN EDILMEKTEDIR 2017 YIL SONU ENFLASYON TAHMINI NISAN ENFLASYON RAPORU’NA GORE 0,2 PUAN YUKARI YONLU GUNCELLENMIS 2018 YIL SONU ENFLASYON TAHMINI ISE DEGISTIRILMEMISTIR. IKTISADI FAALIYET GORUNUMUNDEKI IYILESMEYE BAGLI OLARAK YUKARI YONLU GUNCELLENEN CIKTI ACIGI 2017 YIL SONU TAHMININE 0,2 PUAN ARTIRICI YONDE ETKI YAPMISTIR. TAHMINLER UZERINDE ETKILI OLAN BIR DIGER UNSUR, 2017 YILI GIDA ENFLASYONU TAHMINLERININ YUZDE 9’DAN YUZDE 10’A GUNCELLENMESI OLMUSTUR. SOZ KONUSU GUNCELLEME, BIR ONCEKI RAPOR DONEMINE GORE 2017 YIL SONU ENFLASYON TAHMININE 0,2 PUAN EKLEMISTIR. OTE YANDAN, SON DONEMDE TURK LIRASI ISTIKRARLI BIR SEYIR IZLEMIS, PETROL FIYATLARINDA BELIRGIN BIR DUSUS GOZLENMISTIR. BOYLECE ABD DOLARI CINSINDEN ITHALAT FIYATLARI VARSAYIMINDA YAPILAN YUKARI YONLU GUNCELLEMEYE RAGMEN TURK LIRASI CINSI ITHALAT FIYATLARI 2017 YIL SONU ENFLASYON TAHMININI 0,1 PUAN ASAGI CEKMISTIR. AYRICA, TUTUN URUNLERINDE OTOMATIK VERGI ARTISININ GERCEKLESMEMESI SONUCUNDA, ALKOL-TUTUN URUNLERININ YIL SONU TUKETICI ENFLASYONUNA ETKISI, BIR ONCEKI ENFLASYON RAPORU TAHMININE GORE, 0,1 PUAN DUSURUCU YONDE OLMUSTUR. BU CERCEVEDE, NISAN ENFLASYON RAPORU’NDA YUZDE 8,5 OLARAK ACIKLANAN 2017 YIL SONU TUKETICI ENFLASYON TAHMINI YUZDE 8,7’YE YUKSELTILMISTIR. DIGER TARAFTAN, 2018 YIL SONU TUKETICI ENFLASYONU TAHMINI ISE YUZDE 6,4 OLARAK KORUNMUSTUR. CIKTI ACIGINDAKI KAPANMANIN 2018 YIL SONU ENFLASYONUNU 0,1 PUAN ARTIRACAGI, TURK LIRASI CINSI ITHALAT FIYATLARINA DAIR VARSAYIMLARDAKI GUNCELLEMENIN ISE SOZ KONUSU ETKIYI TELAFI EDECEGI TAHMIN EDILMEKTEDIR. 1.4. RISKLER VE PARA POLITIKASI KURESEL IKTISADI FAALIYETTE GOZLENEN ILIMLI TOPARLANMA EGILIMI 2017 YILININ ILK CEYREGINDE, OZELLIKLE GELISMIS ULKELER KAYNAKLI OLARAK BELIRGINLESMISTIR. KURESEL FINANS PIYASALARINDA OYNAKLIKLARIN BELIRGIN SEKILDE DUSMESI VE RISK ISTAHININ ARTMASI KURESEL FINANSAL KOSULLARIN IKTISADI FAALIYETI DESTEKLEYICI ETKISINI PEKISTIRMEKTEDIR. AYRICA, TUKETICI VE REEL KESIM GUVEN ENDEKSLERINDEKI IYIMSER GORUNUM VE BASTA PETROL OLMAK UZERE BAZI EMTIA FIYATLARINDAKI OLUMLU SEYIR DE KURESEL IKTISADI FAALIYETE DAIR BEKLENTILERI IYILESTIRMEKTEDIR. OLUMLU KURESEL BUYUME GORUNUMU VE BUNA PARALEL OLARAK DUSEN ISSIZLIGE KARSIN UCRET ARTISLARI YONUNDEN BELIRGIN BIR ENFLASYONIST BASKI GORUNMEMESI NEDENIYLE GELISMIS ULKE PARA POLITIKALARINDAKI NORMALLESME SURECININ ILIMLI OLACAGI BEKLENTILERI KORUNMAKTADIR. SOZ KONUSU UNSURLAR, TURKIYE DÂHIL OLMAK UZERE GELISMEKTE OLAN ULKELERE YONELEN PORTFOY AKIMLARINI GUCLU TUTMAKTADIR. KURESEL IKTISADI FAALIYETTEKI MEVCUT OLUMLU TABLOYA RAGMEN, ONUMUZDEKI DONEME ILISKIN ASAGI YONLU RISKLER DE BULUNMAKTADIR. OZELLIKLE FED’IN FAIZ ARTIRIMI VE BILANCO KUCULTME POLITIKALARINA DAIR ACIKLANAN NORMALLESME SURECININ BEKLENTILERIN OTESINDE BIR HIZDA HAYATA GECMESI DURUMUNDA, FINANSAL PIYASALARDA GOZLENEN YUKSEK RISK ISTAHI VE DUSUK OYNAKLIK DONGUSUNUN TERSINE DONMESI MUMKUNDUR. BOYLE BIR DURUM, GELISMIS ULKELERDE MENKUL KIYMET FIYATLARINDA DALGALANMALAR YARATARAK BUYUME EGILIMINI ZAYIFLATABILECEKTIR. AYRICA, RISK ISTAHININ AZALMASI GELISMEKTE OLAN ULKELERE YONELEN PORTFOY AKIMLARINDA DA DALGALANMALARA YOL ACABILECEKTIR. BUNLARA ILAVE OLARAK, INGILTERE’NIN AVRUPA BIRLIGI’NDEN CIKIS SURECI VE BASTA ABD OLMAK UZERE BIRCOK ULKEDE GUNDEMDE OLAN DIS TICARET KORUMACILIGI GIBI KURESEL EKONOMI POLITIKALARINA DAIR BELIRSIZLIKLERIN ETKILERI DE YAKINDAN TAKIP EDILMEKTEDIR. KURESEL FINANS PIYASALARINDAKI OLUMLU SEYRE PARALEL OLARAK YURT ICINDE DE YILIN IKINCI CEYREGINDE FINANSAL KOSULLAR IKTISADI FAALIYETI DAHA DESTEKLEYICI BIR GORUNUM SERGILEMISTIR. BU GELISMEDE MAKROIHTIYATI POLITIKALAR, KAMU TEDBIR VE TESVIKLERI ILE MART AYINDAN ITIBAREN LIMITLERI YUKSELTILEN VE KULLANIM KOSULLARINA YONELIK KOLAYLIKLAR SAGLANAN KREDI GARANTI FONU (KGF) TEMINATLI KREDILERIN IVMELENMESI BELIRLEYICI OLMUSTUR. DIGER TARAFTAN, MART AYINDAN ITIBAREN OZELLIKLE DIBS PIYASALARINA YONELIK GUCLU SERMAYE GIRISLERI SAYESINDE YABANCI YATIRIMCILARIN DIBS STOKU ICINDEKI PAYININ ARTMASI VE HAZINE’NIN GUCLU YURT DISI TALEBE KARSILIK OLARAK DIS BORCLANMASINI ARTIRMIS OLMASI DA YURT ICINDEKI BANKALARA ARZ TARAFINDAN ONEMLI BIR ALAN ACMISTIR. KGF TEMINATLI KREDILERDE TANIMLANAN UST SINIRA YAKLASILMIS OLMASI VE YAKIN DONEMDE BANKACILIK SISTEMINDEKI ARZ YONLU ETKILERIN DEVREYE GIRMESINDEN OTURU, HAZIRAN AYI ITIBARIYLA IVME KAYBETMEYE BASLAYAN KREDI BUYUMESININ YILIN IKINCI YARISINDAN ITIBAREN DAHA ILIMLI SEVIYELERDE DENGELENMESI BEKLENMEKTEDIR. YILIN ILK YARISINDA MEYDANA GELEN GUCLU KREDI IVMESININ TOPLAM TALEP VE IKTISADI FAALIYETE YANSIMALARI YAKINDAN TAKIP EDILMEKTEDIR. YAKIN DONEMDE ACIKLANAN GOSTERGELER IKTISADI FAALIYETE DAIR ASAGI YONLU RISKLERIN ZAYIFLADIGI VE EKONOMIDEKI TOPARLANMANIN YILIN IKINCI CEYREGINDEN ITIBAREN GUC KAZANACAGI YONUNDEKI GECMIS DEGERLENDIRMELERI TEYIT ETMISTIR. IKTISADI FAALIYETTEKI TOPARLANMANIN IHRACATCI SEKTORLER ONCULUGUNDE ONCEKI DONEME KIYASLA DAHA GENIS BIR SEKTOREL DAGILIM SERGILEMEYE BASLADIGINA DAIR ISARETLERIN GOZLENMESI, BUYUMENIN ISTIKRARLI SEKILDE TOPARLANMASI ACISINDAN ONEM TASIMAKTADIR. TURIZM GELIRLERININ KADEMELI OLARAK TOPARLANMASI, GUVEN KANALININ GUCLENMESI, BIRIKIMLI DEGER KAYBININ NET IHRACATA OLUMLU ETKISI VE RUSYA ILE TICARI ILISKILERIN NORMALLESME SURECINE GIRMESI BUYUMEYE OLUMLU KATKI YAPMAKTADIR. AYRICA, TUKETIM VE YATIRIM HARCAMALARINI ARTIRMAYA YONELIK ALINAN ONLEMLER VE UYGULANAN TESVIK PAKETLERI, BELIRSIZLIK ALGISINDAKI ZAYIFLAMA VE FINANSAL KOSULLARDAKI IYILESME DE BUYUMEYI DESTEKLEMEYE DEVAM EDECEKTIR. TOPARLANMANIN ETKISIYLE ISTIHDAMDA GOZLENEN IYILESME VE ISSIZLIK ORANINDA KAYDEDILEN GERILEME ONUMUZDEKI DONEMDE DE BU EGILIMI KORUYARAK YURT ICI TALEBIN BUYUMEYE KATKISININ ARTACAGI BIR ZEMIN HAZIRLAMAKTADIR. YATIRIMLARIN ISE BELIRSIZLIKLERIN AZALMASI VE GUVEN ORTAMININ PEKISMESINE BAGLI OLARAK DAHA KADEMELI BIR TOPARLAMA SERGILEYECEGI ONGORULMEKTEDIR. OTE YANDAN, TURIZM GELIRLERINDEKI TOPARLANMANIN HIZI, GELISMIS ULKE PARA POLITIKALARINA ILISKIN BELIRSIZLIKLER, SERMAYE AKIMLARININ SEYRI VE JEOPOLITIK GELISMELER, YAKIN DONEMDE OLDUGU GIBI 2017 YILINDA DA BUYUME UZERINDE ASAGI YONLU RISK TESKIL ETMEKTEDIR. PARASAL SIKILASTIRMANIN ENFLASYON UZERINDEKI OLUMLU ETKILERI GOZLENMEYE BASLAMISTIR. TUKETICI ENFLASYONU NISAN AYINDAN SONRAKI DONEMDE PETROL FIYATLARINDAKI DUSUS VE YAKIN DONEMDE TURK LIRASINDAKI ISTIKRARLI SEYRIN ETKISIYLE GERILEMIS VE NISAN ENFLASYON RAPORU TAHMINLERI ILE BUYUK OLCUDE UYUMLU GERCEKLESMISTIR. GELINEN NOKTADA ORTA VADELI ENFLASYON GORUNUMUNDE BIR ONCEKI ENFLASYON RAPORU DONEMINE KIYASLA BIR MIKTAR IYILESME OLDUGU DEGERLENDIRILMEKTE VE ENFLASYONUN ANA EGILIMINDEKI DUZELMENIN KADEMELI OLARAK SURMESI BEKLENMEKTEDIR. ANCAK, BEKLENTILER VE FIYATLAMA DAVRANISINDAKI KATILIGIN BUYUK OLCUDE DEVAM ETTIGI DE DIKKATE ALINDIGINDA, CEKIRDEK ENFLASYON GORUNUMUNDEKI IYILESMENIN HENUZ TATMINKÂR OLMADIGI VE SIKI BIR PARA POLITIKASI DURUSU GEREKTIRDIGI DEGERLENDIRILMEKTEDIR. ENFLASYONDA YIL ICINDE GOZLENECEK EN YUKSEK SEVIYELERIN GERIDE KALDIGI TAHMIN EDILMEKLE BIRLIKTE, YILIN IKINCI YARISINDA DALGALI BIR SEYIR BEKLENMEKTEDIR. GIDA FIYATLARINDAKI DUZELTMENIN HENUZ ARZULANAN BOYUTTA OLMAMASI, GRUP ENFLASYONUNDA BAZ ETKILERINE BAGLI OLARAK YAKIN DONEMDE GOZLENEN DUSUSLERIN KALICILIGI KONUSUNDA TEMKINLI BIR YAKLASIM GEREKTIRMEKTEDIR. AYRICA, BEYAZ ESYA VE MOBILYA SEKTORUNDEKI GECICI VERGI INDIRIMLERININ EKIM AYINDA GERI ALINACAK OLMASI VE GIYIM GRUBUNDAKI YONTEM DEGISIKLIGI KAYNAKLI ETKILER DE KISA VADEDE ENFLASYONDA DALGALANMAYA VE CEKIRDEK ENFLASYONUN GECICI OLARAK YUKSELMESINE NEDEN OLACAK GELISMELER OLARAK ONE CIKMAKTADIR. ENFLASYON GORUNUMUNDE YILIN SON AYINDAN BASLAYARAK 2018 YILININ ILK AYLARINDA DAHA BELIRGIN BIR IYILESME GOZLENECEGI ONGORULMEKTEDIR. BU GORUNUM ALTINDA, TCMB HAZIRAN VE TEMMUZ AYLARINDA SIKI PARA POLITIKASI DURUSUNUN KORUNMASINA KARAR VERMISTIR. ENFLASYON GORUNUMUNDE BELIRGIN BIR IYILESME SAGLANANA KADAR PARA POLITIKASINDAKI SIKI DURUS SURDURULECEKTIR. TCMB, PARA POLITIKASINI OLUSTURURKEN ORTA VADELI ENFLASYON GORUNUMUNU DIKKATE ALMAKTA VE DOLAYISIYLA ENFLASYONDA YIL ICINDE GOZLENMESI BEKLENEN BAZ ETKILERI KAYNAKLI DALGALANMALARDAN ZIYADE ENFLASYONUN ANA EGILIMINDEKI GELISMELERE ODAKLANMAKTADIR. ENFLASYON BEKLENTILERI, FIYATLAMA DAVRANISLARI VE ENFLASYONU ETKILEYEN DIGER UNSURLARDAKI GELISMELER YAKINDAN IZLENEREK IHTIYAC DUYULMASI HALINDE ILAVE PARASAL SIKILASTIRMA YAPILABILECEKTIR. MALIYE POLITIKASINA VE VERGI DUZENLEMELERINE ILISKIN GELISMELER ENFLASYON GORUNUMUNE ETKILERI BAKIMINDAN YAKINDAN TAKIP EDILMEKTEDIR. PARA POLITIKASI DURUSU OLUSTURULURKEN, MALI DISIPLININ KORUNACAGI VE YONETILEN/YONLENDIRILEN FIYATLAR ILE VERGILERDE ONGORULMEYEN BIR ARTIS GERCEKLESMEYECEGI VARSAYILMAKTADIR. MALIYE POLITIKASININ SOZ KONUSU CERCEVEDEN BELIRGIN OLARAK SAPMASI VE BU DURUMUN ORTA VADELI ENFLASYON GORUNUMUNU OLUMSUZ ETKILEMESI HALINDE PARA POLITIKASI DURUSUNUN DA GUNCELLENMESI SOZ KONUSU OLABILECEKTIR. SON YILLARDA MALI DISIPLININ SURDURULMESI TURKIYE EKONOMISININ OLUMSUZ DIS SOKLARA KARSI DUYARLILIGINI AZALTAN TEMEL UNSURLARDAN BIRI OLMUSTUR. MALI DISIPLININ SAGLAMIS OLDUGU ALAN KULLANILARAK YAKIN DONEMDE DENGELEYICI MALIYE POLITIKASI UYGULANABILMISTIR. DONGU KARSITI MALIYE POLITIKASI UYGULAMA KAPASITESINI GUCLENDIRECEK YAPISAL TEDBIRLER, MALIYE VE PARA POLITIKASI ESGUDUMUNE KATKIDA BULUNARAK MAKROEKONOMIK ISTIKRARI DESTEKLEYECEKTIR. 01.08.2017 11:16:56