TCMB: BANKACILIK SEKTORUNUN, LIKIDITE, KÂRLILIK VE SERMAYE YETERLILIGI GOSTERGELERINDEKI OLUMLU GORUNUM DE GUCLENEREK DEVAM ETMEKTEDIR MERKEZ BANKASI`NIN (TCMB) KASIM 2022 FINANSAL ISTIKRAR RAPORU YAYINLANDI: RAPORUN GENEL DEGERLENDIRME ASAGIDA BULUNUYOR: GELISMIS ULKELERDE RESESYON BEKLENTILERININ ARTMASI NEDENIYLE KURESEL IKTISADI FAALIYET YAVASLAMAKTADIR. ULKELERIN IKTISADI BUYUME VE ENFLASYON GORUNUMLERINDEKI FARKLILIKLARA BAGLI OLARAK MERKEZ BANKALARININ PARA POLITIKASI ADIMLARINDA VE ILETISIMLERINDE AYRISMA GOZLENMEKTEDIR. GELISMIS ULKELERIN UZUN VADELI TAHVIL GETIRILERINDEKI OYNAKLIK VE FONLAMA MALIYETLERINDEKI ARTIS, GELISMEKTE OLAN ULKELERE YONELEN PORTFOY AKIMLARINA ILISKIN RISKLERI CANLI TUTMAKTADIR. TURKIYE’DE EMSAL ULKELERE GORE OLDUKCA DUSUK OLAN HANEHALKI BORCLULUGU, SON 10 CEYREK BOYUNCA KESINTISIZ AZALMAYA DEVAM ETMEKTEDIR. FINANSAL RISKLERI AZALTAN BU DURUMA ILAVE OLARAK, HANEHALKI BORCLULUGUNUN BUYUK OLCUDE SABIT GELIRLI KESIME AIT OLMASI HANEHALKININ BORC ODEME PERFORMANSINA ILISKIN GOSTERGELERI DAHA DA GUCLENDIRMEKTEDIR. HANEHALKININ FINANSAL VARLIKLARINDAKI GUCLU ARTIS DEVAM EDERKEN, VARLIK KOMPOZISYONUNDA TL’NIN PAYI TCMB’NIN LIRALASMA STRATEJISININ YANSIMASI SONUCU ARTMAKTADIR. HANEHALKI VARLIKLARINDA TL MEVDUATA DONUSUMU TESVIK EDEN UYGULAMALARIN DA DESTEGIYLE FINANSAL SISTEMDE TL MEVDUATIN PAYI ARTARKEN, ALTERNATIF URUNLER VE YURT ICI SERMAYE PIYASALARINDA TL LEHINE GELISEN DINAMIKLER YP MEVDUAT TERCIHINI AZALTMAKTADIR. HANEHALKININ MEVDUAT DISI FINANSAL VARLIKLARA ILGISININ ARTMASI FINANSAL ARACLARIN TABANA YAYILMASI ACISINDAN OLUMLU BIR GELISME OLARAK DEGERLENDIRILMEKTEDIR. REEL SEKTORUN FINANSAL VARLIKLARI, YUKUMLULUKLERINE GORE DAHA GUCLU ARTISINI SURDURMEKTE LIKIDITE, KÂRLILIK VE BORC ODEME GOSTERGELERI OLUMLU SEYRETMEKTEDIR. KUR VE EMTIA FIYATLARINDAKI GELISMELER VE ENFLASYONIST BASKILAR, FIRMALARIN ISLETME SERMAYESI IHTIYACINI VE FINANSAL YUKUMLULUKLERINI ARTIRMISTIR. FIRMA VARLIKLARI ISE CANLI SEYREDEN IKTISADI FAALIYETLE BIRLIKTE ARTAN CIRO VE KÂRLILIKLAR ILE DESTEKLENMEKTEDIR. REEL SEKTOR FIRMALARI YP BORCLARINI AZALTMAYA DEVAM EDERKEN, KUR RISKI GORUNUMUNDEKI IYILESME SURMEKTEDIR. DIGER TARAFTAN, FIRMALARIN YURT DISI FINANSMANA ERISIMI VE DIS BORC YENILEME ORANINDAKI YUKSEK SEVIYE KORUNMAKTADIR. REEL SEKTOR FIRMALARININ KÂRLILIGI, GUCLU SEYREDEN IKTISADI FAALIYET, IHRACAT VE STOK YENIDEN DEGERLEMELERININ ETKISIYLE ARTMAKTADIR. FIRMALARIN BORC ODEME KABILIYETINE VE LIKIDITESINE YONELIK GOSTERGELERDEKI IYILESME KORUNMAKTADIR. MAKROIHTIYATI DUZENLEMELERIN KATKISIYLA IHRACAT VE YATIRIM ORANI DAHA YUKSEK OLAN IMALAT SEKTORU FIRMALARININ KREDILERDEN ALDIGI PAY ARTMAYA DEVAM ETMEKTEDIR. TL FIRMA KREDILERI TOPLAM KREDILERDE SURUKLEYICI OLURKEN, 2022 YILI NISAN AYI VE SONRASINDA ALINAN MAKROIHTIYATI TEDBIRLER KREDI BUYUMESINDEKI IVMELENMEYI SINIRLANDIRMISTIR. FIRMALARIN YUKSELEN EMTIA FIYATLARIYLA ARTAN ISLETME SERMAYESI VE STOK FINANSMAN IHTIYACI TL FIRMA KREDISI TALEBININ GUCLU KALMASINA NEDEN OLURKEN, MAKROIHTIYATI POLITIKALARIN KATKISIYLA KOBI, IHRACAT VE YATIRIM KREDILERININ BUYUMESI VE KREDILERDEKI PAYI OLUMLU YONDE AYRISMAKTADIR. BU GELISME BUYUME KOMPOZISYONUNDA SURDURULEBILIR BILESENLERIN PAYININ ARTMASINA, ISTIHDAMIN GUCLENMESINE VE YAPISAL CARI ACIGIN AZALTILMASINA KATKI VERMEKTEDIR. KREDILERIN YATIRIM, IHRACAT VE POTANSIYEL BUYUMEYI DESTEKLEYECEK SEKILDE IKTISADI FAALIYETLE BULUSMASI BUYUK ONEM ARZ ETMEKTE OLUP, ALINAN TEDBIRLERIN ETKILERI YAKINDAN TAKIP EDILMEKTEDIR. BIREYSEL KREDI BUYUMESI ISE HAZIRAN AYINDA KONUT KREDILERI KREDI/DEGER ORANINA VE IHTIYAC KREDI VADELERINE YONELIK SIKILASTIRICI ONLEMLERIN KATKISIYLA ILIMLI SEYRETMEKTEDIR. PARASAL AKTARIM MEKANIZMASININ ETKINLIGINI ARTIRMAK AMACIYLA UYGULAMAYA ALINAN TL TICARI KREDI FAIZ ORANLARINA GORE MENKUL KIYMET TESIS EDILMESINE YONELIK DUZENLEME SONRASINDA POLITIKA FAIZ ORANI ILE TL TICARI KREDI FAIZ ORANI ARASINDAKI MAKAS KAPANMAKTADIR. BANKACILIK SEKTORUNUN TARIHSEL OLARAK EN GUCLU SEVIYESINE ULASAN AKTIF KALITESI GOSTERGELERI DAHA DA IYILESMEKTEDIR. NOMINAL KREDI BUYUMESININ YANI SIRA TGA ILAVELERINDEKI ILIMLI SEYRIN KATKISIYLA TGA ORANINDAKI AZALIS EGILIMI DEVAM ETMEKTE OLUP, SOZ KONUSU IYILESME KREDI TURLERININ GENELINE YAYGIN OLARAK GORULMEKTEDIR. BIREYSEL VE FIRMA TGA TAHSILATLARININ TGA BAKIYESINE ORANI GECMIS DONEM ORTALAMASININ UZERINDEDIR. YAKIN IZLEMEDEKI KREDI ORANINDAKI IYILESME DEVAM ETMEKTEDIR. YAKIN IZLEMEDEKI KREDILERIN ONEMLI BIR KISMININ GECIKMESI OLMAYAN KREDILERDEN OLUSMASI VE BANKALARIN IHTIYATLILIK GEREGI SALGIN DONEMINDEN ITIBAREN TUM KREDI SINIFLARI ICIN YUKSEK ORANLARDA KARSILIK AYIRMALARI AKTIF KALITESINE ILISKIN RISKLERI SINIRLAMAKTADIR. BANKACILIK SEKTORUNUN YP DIS BORCU AZALMAYA DEVAM EDERKEN GUCLU YP LIKIDITE TAMPONLARININ KORUNMASI LIKIDITE SOKLARINA KARSI BANKALARIN DAYANIKLILIGINI ARTIRMAKTADIR. KURESEL FINANSAL KOSULLARDAKI SIKILASMA VE JEOPOLITIK RISKLER NEDENIYLE DIS BORC MALIYETLERI YUKSELTMIS OLMAKLA BERABER, BANKALAR GUCLU BIR BORC GERI ODEME VE YENILEME PERFORMANSI SERGILEMISTIR. AZALAN DIS BORCA KARSIN BANKALAR, DOVIZ LIKIDITELERINI YUKSEK DUZEYDE TUTMAKTADIR. BU DURUM OLASI SOKLARA KARSI SISTEMIN DIRENCINI GUCLU KILMAKTADIR. BILANCOLARDAKI LIRALASMA ILE TL MEVDUATTA GERCEKLESEN GUCLU BUYUME GENEL LIKIDITE GORUNUMUNU DESTEKLERKEN, TL KREDI BUYUMESI TL MEVDUAT BUYUMESININ GERISINDE SEYRETMEKTEDIR. BANKALARIN FAIZ RISKI SINIRLI DUZEYDE OLUP, BILANCO YAPILARI FAIZ SOKLARINI YONETEBILECEK YUKSEK KAPASITEYE SAHIPTIR. BANKALARIN TL AKTIFLERININ ORTALAMA VADESI BANKALARIN SABIT FAIZLI UZUN VADELI MENKUL KIYMETLERE YONELMESI ILE SON AYLARDA BIR MIKTAR YUKARI YONLU HAREKETLENMISTIR. BANKALARIN DEGISKEN FAIZLI KREDI ARTISI SURERKEN, DEGISKEN FAIZLI TL MENKUL KIYMETLERIN BILANCODAKI PAYI SON RAPOR DONEMINDE AZALIS GOSTERMISTIR. KREDILERE VE MEVDUATA ILISKIN DEVREYE ALINAN MENKUL KIYMET DUZENLEMELERININ BILANCOYA ETKISI SINIRLIDIR. BANKALAR AGIRLIKLI OLARAK UZUN YP POZISYONA SAHIP IKEN, UZUN POZISYON FAZLASI TASIYAN BANKALARIN SAYISI ARTMAKTA VE AKTIF BUYUKLUGU PAYLARI YUKSEK SEYRETMEKTEDIR. BANKACILIK SEKTORUNUN SEKTOR GENELINE YAYGIN GUCLU KÂRLILIK PERFORMANSI SERMAYE YETERLILIGINI DESTEKLEMEKTEDIR. SEKTORUN GUCLU KÂRLILIK PERFORMANSINDA, KREDI MEVDUAT FAIZ MARJI, TUFE’YE ENDEKSLI MENKUL KIYMET GETIRILERI ILE KREDI BUYUMESINDEN GELEN HACIM ETKISI BELIRLEYICI OLMUSTUR. AKTIF KALITESI GORUNUMUNUN OLUMLU SEYRETMESI KÂRLILIGI DESTEKLERKEN, BANKALARIN IHTIYATLILIK GEREGI SERBEST KARSILIKLARINI ARTIRMALARI KÂRLILIGI SINIRLANDIRMISTIR. BANKACILIK SEKTORUNUN SERMAYE YETERLILIK ORANLARI (SYR), DUZENLEME ETKILERINDEN ARINDIRILDIGINDA DAHI YASAL SINIRLARIN UZERINDE KALMAYA DEVAM ETMEKTEDIR. OTE YANDAN, BANKALARIN YASAL SINIRLARIN UZERINDE TUTTUKLARI FAZLA SERMAYE YIL SONUNA GORE ARTIS GOSTERMISTIR. SERMAYE TAMPONLARI BANKALARIN BEKLENMEYEN KAYIPLARI KARSILAYABILMESI VE STRES DONEMLERINDE EKONOMININ IHTIYAC DUYDUGU FINANSMANIN SURDURULMESI ACISINDAN ONEM ARZ ETMEKTEDIR. 25.11.2022 10:39:05