Paladyum otomotiv sektöründe ağırlıklı olarak kullanılan bir değerli metal. Özellikle karbon emisyonu için katalitik konvertörlerde. Otomotiv endüstrisi tüm üretilen paladyum stoğunun neredeyse %80’inini tüketiyor.

 

Son günlerde ons paladyum spot fiyatının toparlanması gözünüzden kaçmamıştır. Ons paladyum şu aralıkta 1940 $ seviyesinde alıcı buluyor. Bir kıyaslama yapabilmek için şu veriler önemli; Avrupa Birliği bu yılın Mart ayında Rusya’dan 164 bin ons paladyum ithal etti, yaklaşık olarak 4,6 ton tutan toplam paladyumun Rusya’ya kazandırdığı para 407 milyon € oldu. Avrupa Birliği’nin yapmış olduğu bu aylık satın alma son yirmi yılda yapılan satın almaların en yükseği oldu. 2021 yılının aynı dönemi, Mart ayında, Avrupa Birlği Rusya’dan 90 bin ons paladyum satın almıştı.

 

Rusya paladyum piyasasının neredeyse merkezi konumunda. Üretilen paladyumun %40’ı Rusya’ya ait. Rusya Ukrayna çatışmalarının ilk haftalarında paladyum sevkiyatlarında sıkıntılar baş gösterdi. Rusya’ya uçuş yasakları getirilmesi ve paladyumun sadece uçakla sevk edilmesi sebebiyle zorluklar yaşanmış paladyum fiyatında ciddi dalgalanmalar yaşanmıştı.

 

Rusya Federasyon Konseyi Anayasa Komitesi Başkanı Andrey Klishas nikel, platin ve paladyum gibi varlıkları Ruble cinsi üzerinden satmaları gerektiğini önermişti.

Batı’nın bu metallere ihtiyaç duyduğunu belirten Klishas Batı’nın bu metallerin yerine koyabilecekleri alternatif çözümleri olmadığının altını çizdi. Klishas eğer Rusya paladyum değerli metali ihracatını durdurursa Batı’da otomotiv endüstrisinin çökeceğini sözlerine ekledi.

 

Nisan ayında bu yana Rusya Avrupalı doğal gaz müşterilerinden ödemeleri Ruble üzerinden yapmalarını istemiş bunun reddeden Polonya ve Bulgaristan’a doğal gaz sevkiyatını kesmişti.

 

Rusya gözünü Doğu’ya çeviriyor. Öyle gözüküyor ki Rusya Batı’nın kendisine uyguladığı ağır yaptırımlarla başa çıkabiliyor. Rusya’nın en büyük paladyum üreticisi olan Norilsk Nickel Ukrayna krizi sonrası ilk haftalarda piyasada yaşadıkları dalgalanmaları metalleri Doğu’nun merkezi dağıtım noktalarına ihraç ederek atlatmış görünüyor.

 

Mart ayında Norilsk Nickel Başkanı Vladimir Potanin Rus basınına yaptığı açıklamalarda şirketinin kaynaklarını ABD ve Avrupa yerine Çin ve kendilerine yaptırım uygulamayan ülkelere yönlendireceklerini belirtmişti.

 

Bilindiği üzere paladyum piyasasında arz bozulmasından kaynaklanan endişeler Mart ayı başında ons paladyum fiyatını tüm zamanların en yüksek seviyesi olan 3289 $ seviyesine kadar sıçratmıştı. Fakat ardından uluslararası piyasalarda Rus paladyumunun eksikliğine dair endişeler giderildikçe fiyat gevşemiş ve ons başına 2000 $ seviyesine kadar geri çekilmişti. Şu aralıkta ons paladyum 1942 $ seviyesinde işlem görüyor.

 

Dünya Platin Yatırım Konseyi’nin (WPIC) verilerine dayanarak otomobil üreticilerinin paladyum arzında risk ve tehditler bulunması sebebiyle otomotiv endüstrisinde paladyum metalinin kullanımının azaltılması ve bunun yerine platin kullanımının artırılması Ar-Ge’si üzerinde çabalarını artırarak çalışıldığı duyumu alınıyor.

WPIC tahminine göre otomobil üreticileri her yıl 3 milyon ons civarında platin kullanırken, yaklaşık 8,5 milyon ons paladyum kullanıyorlar.

 

Bir diğer yandan Mart ayında ons paladyumun eriştiği 3000 $ üzerindeki fiyat otomotiv endüstrisini alternatif bir metal bulmaya zorlamış durumda.

 

Aynı zamanda otomotiv endüstrisinde platinin paladyum yerine kullanılmasının riskleri de mevcut. Uzun vadede paladyum talebi hükümetlerin otomotiv endüstrisinde karbon emisyonunun azaltılmasına yönelik baskılayıcı regülasyonlarınca desteklenecek gibi gözüküyor. Bununla birlikte bir diğer yandan elektrikli araçların üretimi artıkça ve katalitik konvertörlerin kullanımı gereksiz hale dönüştükçe otomotiv endüstrisinin paladyum talebi azalma eğilimi göstereceğe benziyor.