Temmuz ayında çoğu emtia fiyatında bir gerileme gözlemlendi. Özellikle buğday ve petrol fiyatlarında gerileme yaşanması enflasyonun yakında zirveye ulaşabileceğinin bir göstergesi olabilir. Bazı yatırım varlıkları yılın geri kalanında daha fazla zarar bekliyor olabilirken bazı varlıklar yatırımcısına kazandıracaktır.

 

Emtialar ardı ardına altı aylık kazançlar gördükten sonra son iki aydır kayıplar yaşıyor. S&P Goldman Sachs Emtia endeksi Temmuz ayında yaklaşık olarak %4 oranında değer kaybetmiş olmasına karşın endeks bu yıl hala yaklaşık %21’lik kazanç seviyesin koruyor.

 

Küresel ölçekte yaşanan yüksek enflasyon ve merkez bankalarının para politika sıkılaştırma programları artık çoğu emtia için hedeflenen talep yıkımını getirirken fiyatlar üzerindeki yukarı yönlü baskıyı hafifletmeye çalışıyor. Uygulanan para politikaları sonucunda çoğu emtianın bu yılın geri kalanında kademeli olarak gevşemesi beklenmektedir.

 

Emtialar arasında düşenler arasında S&P GSCI Endüstriyel Metaller endeksi Temmuz ayında %2’den fazla kayıp yaşarken, Comex bakırı %6, ve demir birim fiyatı yaklaşık olarak %18 değer kaybetti. Çin’de son dönemlerde yeniden görülen Covid salgınları ve bunu kontrol altına alabilmek için uygulanan sıfır Covid stratejisi ekonomik aktiviteyi zayıflatırken özellikle demir ve bakır fiyatları üzerinde ağır bir baskı oluşturdu.

Buna rağmen Çin’in hem mali hem de parasal teşvik önlemleri sağlayarak bu metallerin talebini artırmaya dönük çalışmalar içerisinde olduğu not edilmelidir.

 

Bu arada S&P GSCI Tarımsal endeki son bir ay içerisinde %4 seviyesinde kayıp yaşarken buğday vadeli işlemleri neredeyse %8 oranında düşüş kaydetti.

Buğday fiyatları Şubat ayı sonunda Ukrayna krizi baş gösterdiğinde son on yılların en yüksek seviyesine ulaşmıştı. Aynı zamanda bu dönem ABD’de ekim döneminin erken aşamasında kötü hava koşulları yaşanmış ekim zarar görmüştü.

 

Rusya ve Ukrayna Türkiye ve Birleşmiş Milletler ile her iki ülkeden tarımsal ihracatın önünü açabilecek anlaşmalar imzaladı. Bugün ilk geminin Ukrayna limanından çıkması bekleniyor.

 

Tüm bunlarla birlikte Ukrayna krizi sebebiyle Batı’nın Rusya’ya uyguladığı ağır yaptırımlar Rusya’yı küresel ekonomiden koparmayı hedefliyor. Bu doğrultuda Rusya’nın bazı temel gıda ve enerji ürünlerini Avrupa ve düşman olarak tanımladığı diğer ülkelere ihraç etmiyor oluşu büyük sorunları beraberinde getiriyor. Bu kısıtlamaların dünyanın birçok yerinde yaklaşan hasat mevsiminde verimlilik üzerinde olumsuz sonuçları olacaktır. Doğal gaz kısıtının Avrupa’da üst seviyelere tırmanmasıyla birlikte gübre erişim kısıtları mahsullere zarar verecektir. Rusya dünyanın en büyük gübre üreticilerinden biri. Ve Ukrayna’da devam etmekte olan savaş küresel arzı bozmuş durumda.

 

Bu arada S&P GSCI Enerji endeksinin Temmuz ayında %4 oranında düşüş kaydettiği görülüyor. Aynı dönemde Brent ham petrol yaklaşık olarak %7 oranında değer kaybederken doğal gaz fiyatları artışına devam ediyor. Özellikle Rusya’nın Avrupa’ya doğal gaz arzını çok ciddi seviyelerde kısmış olması sebebiyle ve buna ek olarak ABD, Avrupa ve birçok bölgede aşırı sıcak hava dalgaları yaşanması sebebiyle doğal gaz fiyatları %50 seviyelerine varan artışlar görüyor.

 

Petrol vadelileri ile fiziki petrol piyasaları arasında bir kopukluk yaşanıyor. Vadeli yatırımcılar küresel ekonominin yavaşlamasından ve talebin düşeceğine dair ciddi seviyede endişe duyarken fiziki petrol piyasası çok sıkı bir arz sorunuyla karşı karşıya. Petrolde görülen bu uç seviyelerdeki dalgalanma fiyatı 100 $ - 120 $ aralığında tutuyor.

Fiziki petrol piyasası yazın geri kalanında açığa düşerek fiyatları daha da yükseltme ihtimalini artırırken küresel ekonomik yavaşlama özellikle 2023 yılında fiyatları belirgin bir şekilde aşağı çekecektir.

 

Potansiyel bir resesyon talep riskini ortaya çıkarırken durgunluk riski öncesinde sermaye disiplini daha fazla teşvik edildiğinden arzın ılımlı seviyelere çekilebileceği de göz önünde bulundurulmalı.

 

Uzun bir dönem süren enflasyon endişeleri yatırımcıları varlıklarını koruyabilecekleri bir değer deposu aramaya itiyor.  Enflasyon baskıları ve özellikle bu sorunu çözebilmek adına uygulanan agresif para politikası uygulamaları küresel ölçekte bir ekonomik durgunluğu tetikleyebileceğinden özellikle ons altın başta olmak üzere değerli metal performansı güçlenecektir. Bunun yanında doğal gaz, ham petrol ve dizel yakıt yılın geri kalanında iyi performans gösterecektir.